Szkolenia SMED: poznaj metodę szybkiego przezbrajania maszyn

Cztery godziny – tyle średnio zajmowało przezbrojenie jednotonowej prasy w fabryce Toyota Motor Company w 1969 roku. Co zatem stało się, że wystarczyło 6 miesięcy, aby skrócić go do… 19 minut, zachowując pełną poprawność i standardy bezpieczeństwa? Tak właśnie zadziałała metoda SMED – jedna z metod z zakresu lean manufacturing. Na czym polega i jak ją wykorzystać w zarządzaniu przedsiębiorstwem produkcyjnym? Dowiedz się więcej o SMED i sprawdź szkolenia SMED.

Szybkie przezbrajanie maszyn

Jednym z czynników, które mają kluczowy wpływ na efektywność i opłacalność pracy zakładu produkcyjnego, jest zachowanie ciągłości wytwarzania, co oznacza ograniczenie do minimum przestojów. Nawet krótkie mogą w ogromnym stopniu wpłynąć na generowanie strat. Dlatego nowoczesne przedsiębiorstwa dążą do minimalizacji ryzyka awarii maszyn i urządzeń w parku maszynowym. To jednak tylko jedna strona medalu.

Druga jest związana z planowanymi pracami konserwacyjnymi, a także tymi związanymi z przezbrojeniem urządzenia. To elementy codziennego utrzymania sprzętu, których nie sposób ograniczyć. Nie oznacza to jednak, że nie da się podjąć działań, które zoptymalizują przebieg koniecznych procesów do absolutnego minimum. Właśnie z tego założenia wyszedł Shigeo Shingo – ten, który przeprowadził opisane we wstępie zmiany w fabryce Toyoty. To jego uznaje się za autora metody SMED.

Metoda SMED

Co to jest SMED? SMED (z ang. Single Minute Exchange of Die) po polsku jest określane jako szybkie przezbrojenie. To zestaw zasad i procedur, które pozwalają skrócić do absolutnego minimum czasu przezbrajania maszyn. Celem wdrożenia SMED jest:

• wyeliminowanie wszystkich zbędnych czynności i procedur, które niepotrzebnie wydłużają czas przezbrojenia,
• opracowanie szczegółowej procedury pracy – tak, aby mogła przebiegać w ustalonych rytmie i kolejności,
• ograniczenie do minimum rzeczywistego czasu przestoju maszynowego – odłączenie jej wyłącznie na czas wymagany do wykonania niezbędnych czynności.

Metodę SMED uznaje się za jeden z elementów TPM, a więc metodologii zarządzania z obszaru lean manufacturing. Z uwagi na dość dużą uniwersalność, można ją wdrożyć w zakładach produkcyjnych z różnych branż – także z obszaru poza motoryzacją.

Warsztaty i szkolenia SMED

Dla wszystkich firm chcących bliżej poznać metodę SMED i wdrażać nowoczesne metody zarządzania produkcją oraz podnosić efektywność produkcji polecamy profesjonalne warsztaty i szkolenia SMED organizowane zarówno online, jak i stacjonarnie w największych miastach w Polsce, takich jak: Wrocław, Katowice, Warszawa, Łódź, Kraków, Bydgoszcz, Poznań czy Gdańsk. Szkolenia SMED pozwalają w relatywnie krótkim czasie i dzięki stosunkowo niewielkiej inwestycji podnieść poziom świadomości członków zespołu dotyczący nowoczesnych metod zarządzania produkcją i utrzymania ruchu. Warto również rozważyć inne warsztaty, kursy i szkolenia dotyczące lean management, m.in. szkolenia KANBAN, PPAP APQP czy też FMEA bądź SixSigma. Większość tego typu szkoleń czy kursów dostępna jest w formule otwartej, co oznacza zarówno niższy koszt inwestycji, jak i łatwiejszy dostęp do nich.

Na czym polega szybkie przezbrojenie?

Szybkie przezbrojenie przeprowadza się w trzech zasadniczych etapach, poprzedzonych jednym – przygotowawczym. Przyjrzyjmy się im krok po kroku.

Etapy SMED

Etap 0 – Przed przystąpieniem do działań związanych z wdrożeniem SMED jest nagrane przy pomocy kamer przebiegu procesu przezbrojenia. Robi się to w celu przeanalizowania krok po kroku, jak wyglądają poszczególne czynności wykonywane przez pracowników. Należy stworzyć listę wszystkich zadań, jakie składają się na realizację tego procesu.

Warto podkreślić, że analiza przebiegu przezbrojenia powinna się odbywać w szerszym zespole, w którym znajdą się m.in. operator maszyny, osoba odpowiedzialna za wdrażanie lean manufacturing, technolog, pracownik BHP, osoba z działu utrzymania ruchu, a także przedstawiciel kierownictwa. Wiedza i doświadczenie każdego z nich pozwolą wyciągnąć kompletne wnioski, które przyczynią się do późniejszego usprawnienia procesu przezbrojenia.

Etap 1 – Na pierwszym właściwym etapie dochodzi do szczegółowej analizy i kategoryzacji czynności, jakie są związane z procedurą przezbrojenia. Jej celem jest wyszczególnienie czynności:

• wewnętrznych – tych, które muszą być wykonywane koniecznie przy wyłączonej maszynie (mogą to być np. kalibracja głowicy bądź wymiana stosowanych narzędzi),
• zewnętrznych – które są konieczne do przeprowadzenia przezbrojenia, ale mogą być wykonane jeszcze wówczas, gdy maszyna pracuje, albo po jej ponownym uruchomieniu (chodzi głównie o wszystkie czynności przygotowawcze, np. zgromadzenie narzędzi czy nagrzanie formy),
• zbędnych – tych, które niepotrzebnie opóźniają proces i mogą zostać zupełnie wyeliminowane przez rozwiązania technologiczne lub organizacyjne.

Etap 2 – Celem tego etapu jest przekształcenie jak największej liczby operacji realizowanych przy wyłączonej maszynie (wewnętrznych) w zewnętrzne, a więc wykonywane bez przerywania ruchu. Tam, gdzie nie jest możliwe takie przekształcenie, należy zadać, aby ograniczyć czas przestoju do minimum. Przykładowo (można zmienić system mocowania poszczególnych elementów tak, aby można je było umieszczać lub usuwać, odkręcając jedną śrubę, co skróci czas przeprowadzenia prac.

Etap 3 – Polega na kompleksowym przełożeniu koncepcji zmian w przezbrajaniu w praktykę operacyjną. To wówczas dokonuje się modyfikacji technologicznych, przeprowadza się optymalizację procedur realizacji zadań transportowych i organizacyjnych czy dokonuje relokacji poszczególnych maszyn i elementów.

Gotowe, nowe procedury wdraża się w praktyce i nieustannie udoskonala.

Podsumowanie

Wdrożenie metody SMED (Single Minute Exchange of Die) w firmie produkcyjnej może przynieść liczne korzyści, zarówno pod względem efektywności operacyjnej, jak i konkurencyjności na rynku. Po pierwsze, SMED pozwala skrócić czas przestawiania maszyn, co z kolei przekłada się na zwiększenie elastyczności produkcji. Dzięki temu firma może szybciej reagować na zmieniające się warunki rynkowe oraz dostosowywać się do różnorodnych zamówień klientów.

Dodatkowo, SMED wspomaga eliminację marnotrawstw w procesie produkcyjnym, co przyczynia się do poprawy efektywności wykorzystania zasobów. Skrócenie czasu przestawiania maszyn wpływa bezpośrednio na redukcję kosztów produkcji, co może mieć istotne znaczenie w kontekście konkurencji cenowej na rynku.

Szkolenia SMED odgrywają kluczową rolę w skutecznym wdrożeniu tej metody w firmie. Dają pracownikom niezbędne narzędzia i umiejętności do identyfikacji i eliminacji niepotrzebnych kroków oraz czynników utrudniających szybkie przestawianie maszyn. Ponadto, szkolenia te kładą nacisk na zrozumienie znaczenia skrócenia czasu przestawiania maszyn dla ogólnej efektywności produkcji.

Podczas szkoleń SMED pracownicy zdobywają także umiejętności pracy w zespole, co jest kluczowe w kontekście skutecznego wdrożenia zmian w procesie produkcyjnym. Współpraca pomiędzy różnymi działami firmy jest często niezbędna do skutecznego skrócenia czasu przestawiania maszyn.

W rezultacie, metoda SMED i odpowiednie szkolenia mogą przyczynić się do transformacji procesu produkcyjnego, poprawy elastyczności firmy oraz zwiększenia jej konkurencyjności na rynku poprzez efektywne zarządzanie czasem i zasobami.